Author: Fadim YEMİŞ, Nilgün YENİL
Publishing Date: 2018
E-ISSN: 2147-9364
Volume: 6 Issue: 2
ABSTRACT:
Organik boyar maddeler endüstride renklendirme amaçlı kullanılmalarının yanı sıra indikatör ve/veya sensör olarak da kullanılabilen önemli hammaddelerdir. Birçoğu metal ve proton iyonlarına duyarlı olduğunda indikatör özelliği kazanır. Ayrıca metal iyonlarına karşı aktif olan birçok boya da sensör kabiliyeti sergilemektedir. Bu araştırmada, Metilen mavisi ve Alizarin boyar maddelerinin sulu çözeltilerinin çalışma pH aralıkları ile asitlik sabitlerinin (pKa) hesaplanması ve metal duyarlılıklarının incelenmesi üzerinde çalışılmıştır. Bu amaçla, Luminesans Spektrometre cihazıyla her iki boyar maddenin de taze hazırlanmış 10-3M’ lık sulu çözeltilerinde uyarma ve emisyon spektrumları ayrı ayrı alınmıştır. Emisyon spektrumlarından faydalanılarak Metilen mavisi ve Alizarin’ in çalışma pH aralıklarının sırasıyla 2-6 ve 2-9 olduğu tespit edilmiştir. Yapılan hesaplamalardan Metilen mavisi için pKa değeri 4,97 olarak bulunurken Alizarin için bu değer 3,70 olarak hesaplanmıştır. İlaveten Metilen mavisi’ nin IB ve IIB grubu-d blok geçiş elementlerinin iyonları olan Cu2+ ve Zn2+ iyonları ile kompleks yapabildikleri gözlenmiştir. Benzer biçimde, Alizarin’ in 3A grubu ve IB ile VIIIB grubu-d blok geçiş elementlerinin iyonları olan Al3+, Cu2+, Co2+, Ni2+ iyonları ile kompleksleşebildiği tespit edilmiştir.
Keywords: Metilen mavisi, Alizarin, Lüminesans Spektrometresi, emisyon şiddeti, pH aralığı, pKa, metal iyonları, tampon çözelti.